جیمز وب : اولین ویدئو و عکس های منتشر شده توسط تلسکوپ جیمز وب

درباره جیمز'>جیمز وب:

تلسکوپ فضایی جیمز وب یک تلسکوپ فضایی است که  برای مطالعه اختر شناسی فرو سرخ طراحی شده‌است. این تلسکوپ که در دسامبر ۲۰۲۱ پس از تاخیر های فراوان به فضا پرتاب شد و قدرتمندترین تلسکوپی است که تا به حال به فضا پرتاب شده‌است.

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، سازمان ملی هوانوردی و فضای آمریکا (ناسا) بامداد سه‌شنبه اولین تصویر رنگی گرفته شده توسط تلسکوپ فضایی «جیمز وب» را منتشر کرد.

برای مشاهده در کیفیت اصلی قابلیت زوم جزییات اینجا کلیک کنید.

به گفته ناسا، تصویری که توسط تلسکوپ جیمز وب گرفته، واضح‌ترین نمای مادون قرمز و عمیق‌ترین تصویر از کیهان را تا به امروز نشان می‌دهد.

در بیانیه ناسا آمده است: «تلسکوپ فضایی جیمز وب، عمیق‌ترین و واضح‌ترین تصویر مادون قرمز از جهان دور را تا به امروز تولید کرده است. این تصویر از خوشه کهکشانی SMACS 0723 که به عنوان اولین میدان عمیق وب شناخته می‌شود، مملو از جزئیات است».

این سازمان توضیح داد: «هزاران کهکشان – از جمله کم‌نورترین اجرام مشاهده شده در مادون قرمز – برای اولین بار در دید وب ظاهر شده‌اند. این تکه از جهان پهناور، بخشی از آسمان را می‌پوشاند که تقریباً به اندازه یک دانه شن است که توسط شخصی روی زمین نگه داشته شده است».

این بیانیه ادامه می‌دهد: «این میدان عمیق که توسط دوربین مادون قرمز نزدیک وب (NIRCam) گرفته شده است، ترکیبی از تصاویر در طول موج‌های مختلف است که مجموعاً ۱۲.۵ ساعت تصویربرداری است و به اعماق طول موج‌های فروسرخ، فراتر از عمیق‌ترین میدان‌های تلسکوپ فضایی هابل، رسیده است».

ناسا با بیان اینکه این تصویر خوشه کهکشانی SMACS 0723 را در وضعیتی که ۴.۶ میلیارد سال پیش بوده نشان می‌دهد، گفت: «جرم ترکیبی این خوشه کهکشانی به عنوان یک عدسی گرانشی عمل می‌کند و کهکشان‌های بسیار دورتر را در پشت خود بزرگ می‌کند. دوربین مادون قرمز نزدیک وب آن کهکشان‌های دوردست را در کانون دقیق قرار داده است؛ آنها ساختارهای کوچک و ضعیفی دارند که قبلاً هرگز دیده نشده‌اند، از جمله خوشه‌های ستاره‌ای و ویژگی‌های پراکنده. محققان به زودی شروع به کسب اطلاعات بیشتر در مورد جرم، سن، تاریخچه و ترکیب کهکشان‌ها خواهند کرد، زیرا وب در جستجوی اولین کهکشان‌های جهان است».

به گفته ناسا، این تصویر جزو اولین مجموعه از تصاویر تمام رنگی تلسکوپ فضائی جیمز وب است که دیگر تصاویر آن روز آینده منتشر خواهد شد.

جیمز وب دروازه‌های جدید عالم را می‌گشاید

با این که قرار بود همه‌ی تصاویر وب عصر روز سه‌شنبه، ۲۱ تیر منتشر شوند، طی خبری فوری اعلام شد که یکی از این عکس‌ها ساعاتی زودتر و در بامداد سه‌شنبه در مراسمی در کاخ سفید و توسط جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا رونمایی خواهد شد. مراسمی که در ابتدا قرار بود ساعت ۱:۳۰ بامداد به وقت تهران شروع شود، با یک و ساعت و نیم تاخیر آغاز شد.

«جو بایدن» رئیس جمهور، «کامالا هریس» معاون اول و نلسون، مدیر ناسا از جمله افراد سرشناس این مراسم بودند. و سپس لحظه‌ی موعود فرا رسید. نخستین تصویر قدرتمند‌ترین چشم بشر در کیهان منتشر شد.

تصویری از خوشه‌ی کهکشانی SMACS 0723 و بی‌شمار کهکشان دیگر در جلو و پشت این خوشه که به تصویر میدان ژرف جیمز وب معروف هستند. این تصویر، واضح‌ترین و عمیق‌ترین چشم‌انداز انسان از عالم است.

نلسون در سخنرانی انتشار این تصویر می‌گوید:

«تصویر میدان ژرف جیمز وب صرفا نخستین عکس تمام رنگی این تلسکوپ نیست؛ بلکه ژرف‌ترین و واضح‌ترین تصویری است که تا کنون از دوردست‌های کیهان تهیه کرده‌ایم». اگر دانه‌ای شن به سمت آسمان بگیرید، تمام اجرامی که در این تصویر می‌بینید در پشت آن دانه‌ی شن جای خواهند داشت. این خود به تنهایی می‌تواند بیان‌گر عظمت کیهان و معیارهایی که در نجوم با آن سر و کار داریم باشد.

میدان گرانشی خوشه‌ی کهکشانی SMACS 0723 به قدری است که می‌تواند نور کهکشان‌های پشت سر خود را خمیده کند (خط‌های خمیده‌ای که در تصویر می‌بینید همین موضوع را نشان می‌دهند). از این پدیده به عنوان «لنز گرانشی» یاد می‌شود و به کمک آن نور کهکشان‌های دور دست بیشتر می‌شود.

رویدادی که کیهان در جلوی پای ما قرار داده و به کمک آن می‌توانیم کهکشان‌های دور دست را با جزئیات بیشتر مشاهده کنیم. مشابه این اتفاق در عدسی‌ها هم رخ می‌دهد. یک عدسی با خمیده کردن مسیر حرکت نور، باعث می‌شود تا ما اجرام پشت شیشه‌ی آن را واضح‌تر ببینیم. در لنزهای گرانشی فقط بجای شیشه، گرانش است که نور را خمیده می‌کند. با کمک این خوشه، برخی از کهکشان‌هایی که در این تصویر می‌بینیم مربوط به زمانی هستند که عمر عالم کمتر از یک میلیارد سال بوده است.

تصویر میدان ژرف وب توسط دوربین فروسرخ نزدیک (نیرکم)‌ یا «NIRCam» گرفته شده است و حاصل ۱۲ و نیم ساعت نوردهی مستمر است. تلسکوپ فضایی هابل برای گرفتن چنین تصویری، هفته‌ها روی سوژه نوردهی کرده بود و در نهایت هم تصویر میدان فراژرف هابل کیفیت تصویر جیمز وب را ندارد. و این تازه اول راه جیمز وب است. در آینده و با نور دهی‌های طولانی‌تر، زوایای بیشتری از عالم آشکار خواهند شد.

خوشه کهکشانی SMACS 0723 از دید تلسکوپ فضایی هابل

سحابی شاه‌تخته، دوربین نیرکم

اما حالا جیمز وب به لطف طول موج فروسرخ می‌تواند به درون این ابرها نفوذ کرده و اتفاقات درونش را بیبند. در این تصویر جیمز وب، ما لبه‌های سحابی کارینا را می‌بینیم که بخاطر حضور شدید امواج فرابنفش و بادهای ستاره‌ای بدین صورت شکل گرفته‌اند.

دوربین نیرکم، توانسته صدها ستاره‌ درون این ناحیه‌ی ستاره‌زایی که تا قبل از این پنهان بودند را آشکار کند. بسیاری از این ستاره‌ها در دوران اولیه‌ی شکل‌گیری و زندگی هستند و این به دانشمندان کمک می‌کند تا تکامل ستاره‌ها به صورت کامل‌تری بررسی کنند.

دوران‌های نخست شکل‌گیری ستاره‌ها بین ۵۰ هزار تا ۱۰۰ هزار سال طول می‌کشد و به همین علت دیدن این دوران کار سختی است. البته که حالا وب با ابزار حساس خودش می‌تواند کار رصد چنین پدیده‌هایی را راحت‌تر کند.

بخارهایی که در بالای صخره‌های سحابی کارینا مشاهده می‌کنید در واقع گازهای داغ و یونیده شده و غبار داغی هستند که به دلیل فشار امواج پر قدرت فرابنفش در حال پخش شدند. همچنین حباب‌ها و سوراخ‌هایی که درون سحابی بوجود آمده‌اند حاصل بادهای ساطع شده از ستاره‌های تازه متولد شده هستند. همچنین جت‌های خارج شده از پیش‌ستاره‌های احاطه شده توسط گرد و غبار که به رنگ طلایی هستند هم در تصویر مشخص‌اند.

یکی دیگر از تصاویر منتشر شده از سحابی کارینا، تصویری حاصل ادغام دروبین نیرکم و میری (MIRI) جیمز وب است. ادغام این دو تصویر باعث شده تا قسمت‌هایی از مناطق ستاره‌زایی که سحابی که تا پیش از این ناشناخته بودند را ببینیم. دوربین میری طول موج فروسرخ میانه را آشکار می‌کند.

سحابی حلقه جنوبی- نیرکم (سمت چپ) و میری (سمت راست)

نمایش نخستین تصاویر جیمز وب در میدان تایمز نیویورک

اکنون جهان بی‌صبرانه منتظر ادامه‌ی فعالیت جیمز وب و گشتن به دنبال پرسش‌های بی‌پاسخ است. به قول کارل ساگان، منجم فقید آمریکایی:«در گوشه‌ای از جهان، چیزی خارق‌العاده منتظر نشسته تا کشف شود».

+   +